header-image

Achim Rollhäuser, Δίκτυο κοινωνικής υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών

 

Περίληψη εισήγησης

 

Το Δίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών δημιουργήθηκε το 1995 λίγα χρόνια μετά από το ξεκίνημα της μαζικής μετανάστευσης προς την Ελλάδα, κυρίως από τις Βαλκανικές χώρες.

Απαρτίστηκε από άτομα που είχαν συμμετάσχει σε πρωτοβουλίες και επιτροπές για τα δικαιώματα των πολιτικών και οικονομικών προσφύγων και των μειονοτήτων, μέλη πολιτικών οργανώσεων, μετανάστες/ριες και πρόσφυγες, με στόχο:

  • την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας πάνω στα προβλήματα των μεταναστών και προσφύγων στην Ελλάδα

  • την ανάδειξη των πολιτικών παραμέτρων του προσφυγικού και του μεταναστευτικού ζητήματος

  • την υπεράσπιση του πολιτικού ασύλου και των δικαιωμάτων των μεταναστών

  • την παρέμβαση σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο και την οργάνωση δομών αλληλεγγύης

  • την αναχαίτιση του ανερχόμενου κρατικού και κοινωνικού ρατσισμού

  • τη στήριξη στις υπάρχουσες μορφές οργάνωσης και την ώθηση μεταναστών και προσφύγων στη δημιουργία συλλογικών οργάνων.

Από το 1997 λειτουργεί το Στέκι των Μεταναστών. Ένας χώρος ο οποίος ενθαρρύνει την ουσιαστική γνωριμία αλλά και την καλλιέργεια δεσμών μεταξύ ελλήνων και μεταναστών, που προωθεί την πολυπολιτισμικότητα στην πράξη.

Επίσης, στον ίδιο χώρο, γίνονται μαθήματα ελληνικής γλώσσας για μετανάστες και πρόσφυγες από την ομάδα εθελοντών δασκάλων «Τα Πίσω Θρανία» που συγκροτήθηκε το 1999.

Στο χώρο του Στεκιού λειτουργεί επίσης το Γραφείο Ενημέρωσης Μεταναστών του Δικτύου, που πληροφορεί πρόσφυγες και μετανάστες πάνω σε συγκεκριμένα ζητήματα που τους απασχολούν.

Το 1996 διοργανώνεται το πρώτο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ. Με συζητήσεις, θεματικούς χώρους, συναυλίες, εικαστικά και πολιτιστικά δρώμενα, μουσικές και κουζίνες απ’ όλον τον κόσμο ντόπιοι και ξένοι συναντιούνται, συζητούν και γιορτάζουν αντιστεκόμενοι στον ρατσισμό και την εκμετάλλευση, διεκδικώντας μια πολυπολιτισμική και ελεύθερη κοινωνία. Τα τελευταία χρόνια στις τρεις μέρες του Φεστιβάλ έρχονται πάνω από 15.000 επισκέπτες. Αντιρατσιστικά Φεστιβάλ εξαπλώθηκαν στη Θεσσαλονίκη, στο Ρέθυμνο, στα Γιάννενα και σε άλλες πόλεις. Το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ, χρόνο με το χρόνο αγκαλιάζεται από όλο και περισσότερες οργανώσεις Ελλήνων και αλλοδαπών και αποτελεί πλέον πραγματικό θεσμό για το μεταναστευτικό και αντιρατσιστικό κίνημα.

 

Which side are you on, boy?

Το μεταναστευτικό φαινόμενο με τα σημερινά του χαρακτηριστικά είναι συνέπεια της παγκοσμιοποίησης, των πολέμων, της φτώχειας και της ανισότητας.

Ο πόλεμος ενάντια στους μετανάστες είναι πόλεμος ενάντια στους φτωχούς, στο πιο αποκλεισμένο και πιο περιθωριοποιημένο κομμάτι της κοινωνίας μας, αυτό που βιώνει με τον σκληρότερο τρόπο τη βίαιη επίθεση του κεφαλαίου και την άνιση κατανομή του πλούτου. Εμείς, στον πόλεμο αυτό, αξιακά είμαστε με το μέρος του μετανάστη γιατί είμαστε με το μέρος των φτωχών.

Η υπεράσπιση του μετανάστη, είναι υπεράσπιση της δικιάς μας κοινωνίας, γιατί οι μετανάστες είναι ένα κομμάτι της, γιατί για μας καθένας που βρίσκεται εδώ είναι κομμάτι της κοινωνίας μας, χωρίς να χρειάζεται διοικητική άδεια γι’ αυτό. Είναι η υπεράσπιση του κόσμου της δουλειάς γιατί οι μετανάστες είναι κομμάτι του κόσμου της δουλειάς, το πιο εκμεταλλευόμενο και καταπιεσμένο.

Είναι η υπεράσπιση της κοινωνικής δικαιοσύνης, της ισότητας και της ελευθερίας ενάντια στο σύστημα των διαχωρισμών, των διακρίσεων, της κατηγοριοποίησης και της εκμετάλλευσης.

 

Η σχέση μας με το κράτος

Δεν πρέπει να έχουμε αυταπάτες. Δεν έχουμε να ζητήσουμε τίποτα από το κράτος. Η αστική τάξη και το κράτος της γεννάν και τροφοδοτούν το ρατσισμό και το φασισμό. Δεν μπορούν να μας απαλλάξουν απ’ αυτά τα φαινόμενα.

Ο ρόλος του κράτους έκτακτης ανάγκης των τελευταίων ετών είναι συγκεκριμένος: υιοθετεί την πολιτική ατζέντα της ακροδεξιάς και υποθάλπει τη Χρυσή Αυγή. Φωνάζουν οι νεοναζί να φύγουν οι μετανάστες: Το κράτος ξεκινάει το πογκρόμ του “Ξένιου Δία”. Ζητάνε οι φασίστες την προστασία των μικρών μαγαζάτορων: Η αστυνομία διώχνει τους μετανάστες μικροπωλητές από τους δρόμους και τις πλατείες.

Έχουμε αιτήματα προς το κράτος, όχι επειδή περιμένουμε την βελτίωση της κατάστασης από τους κρατικούς μηχανισμούς, αλλά επειδή θέλουμε να συσπειρώσουμε γηγενή και μετανα­στευτικό κόσμο γύρο από αυτά τα ζητήματα και να εξαπολύουμε τον αγώνα στους δρόμους έτσι ώστε το κράτος υπό την πίεση αυτή αναγκάστεί να αλλάξει εν μέρει την πολιτική του.

Στο πρόγραμμα γι’ αυτό το σεμινάριο διαβάζουμε: “Τα σφάλματα της ελληνικής και ευρωπαϊκής πολιτικής για τη μετανάστευση και το άσυλο οδήγησαν … σε απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης τόσο στις πόλεις όσο και στα εντελώς υπερπλήρη κέντρα κράτησης μεταναστών.” Δεν νομίζω ότι πρόκειται για “σφάλματα”. Αυτή η πολιτική έχει σύστημα. Οι ευρωπαϊκές άρχουσες τάξεις, τα ευρωπαϊκά κράτη (μεταξύ τους και η Ελλάδα και η Γερμανία) χρειάζονται τους μετανάστες/τριες. Χρει­άζονται τα “φτηνά εργατικά χέρια”. Θέλουν όμως δυο πράγματα: Θέλουν να έχουν – όσο περισσότερο γίνεται – τον έλεγχο ποιος/ποια έρχεται (και με ποια προσόντα) και επίσης θέλουν τους μετανάστες/τριες χωρίς κανένα δικαίωμα. Μόνο έτσι μπορεί να γίνει η πλήρης εκμετάλλευση.

 

Η σχέση γηγενών με το μεταναστευτικό πληθυσμό

Ο γηγενής κόσμος αγωνίζεται – όσο αγωνίζεται – κατά του ρατσισμού και φασισμού και για ίσα δικαιώματα για τους μετανάστες επειδή είναι ένας κοινός αγώνας όλων μας. Η καταπίεση ενός τμήματος της κοινωνίας ακολουθείται από την καταπίεση όλου του κόσμου της εργασίας και των φτωχών.

Αλλά ο γηγενής κόσμος δεν μπορεί να αγωνίζεται μόνος του. Η συμμετοχή του μεταναστευτικού κόσμου είναι απαραίτητη.

Σ’ αυτό το επίπεδο βλέπουμε στην Ελλάδα σημαντικές προόδους. Ενώ μετά από τις νομιμοποιήσεις του 2000 και του 2005 υπήρχε στους αγώνες μια κάμψη στη συμμετοχή μεταναστών/τριων και των οργανώσεων τους – το βασικό τους στόχος είχεεπιτευχθεί –, τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε όλο και περισσότερες επιμέρους αγώνες.

Στον χώρο της εργασίας:

– Απρίλης 2008 και Μάιος 2012 Μανωλάδα Ηλείας

– Σεπτ. 2009 Σκάλα Λακωνίας

– Δεκ. 2010 Γιάννενα

Από τον Ιαν. έως το Μάρτη 2011 είχαμε στην Αθήνα την μεγάλη απεργία πείνας των “300”, οι πιο πολλοί μετανάστες από το Μαγκρέμπ που ζουν στην Κρήτη. Παρ’ όλο που δεν επιτεύχθηκαν όλοι οι στόχοι ο αγώνας ήταν μια επιτυχία με την έννοια ότι οι αγωνιστές βγήκαν από την παρανομία και βρίσκονται από τότε στο καθεστώς ανοχής αλλά και γιατί μπορούν να ταξιδεύουν δυο φορές το χρόνο στις πατρίδες τους. Είναι από την αρχή της οικονομικής κρίσης το 2008 μέχρι σήμερα ένας από τους λίγους αγώνες που έληξαν επιτυχώς.

Από το 2009 παρατηρούμε εξεγέρσεις στα στρατόπεδα κράτησης. Με το NoBorder στη Λέσβο υποστηρίξαμε τους αγώνες των εκεί κρατουμένων με αποτέλεσμα ότι το κρατητήριο (στρατόπεδο κράτησης) στην Παγανή να πάψει να λειτουργεί. Και αλλού έγιναν εξεγέρσεις τις οποίες υποστηρίξαμε όπου και όπως μπορέσαμε.

Τώρα το Νοέμβρη 2012 είχαμε αγώνες και απεργίες πείνας στα στρατόπεδα κράτησης Κορίνθου και Ξάνθης. Στην Κόρινθο έγιναν σοβαρές συμπλοκές με τα ΜΑΤ. Έκτοτε κατηγορούνται 23 μετανάστες με διάφορες κατηγορίες και κρατούνται πλέον (εδώ και δυο εβδομάδες περίπου) στις φυλακές.

Μετά από την έναρξη της επιχείρησης “Ξένιος Δίας” και τη δολοφονία ενός Ιρακινού στην Ομόνοια στις 12.08. κάλεσε μια αριστερή συμμαχία για συλλαλητήριο στις 24.08.12. Οι ίδιοι περίμεναν τη συμμετοχή κάποιων εκατοντάδων, έστω χιλιάδων ατόμων. Αντί από αυτό συμμετείχε περίπου 10.000 χιλ. κόσμος, σχεδόν όλοι μετανάστες, ελάχιστοι Έλληνες.

Και τελευταία, μετά από αλλεπάλληλες επιθέσεις των φασιστών, οργανώνεται ο μεταναστευτικός κόσμος για αυτοάμυνα.

Νομίζω ότι με μια σωστή πολιτική προσέγγιση μπορούμε να ενώσουμε τις μέχρι σήμερα επιμέρους και χωριστούς αγώνες των γηγενών και των μεταναστών κατά του κράτους έκτακτης ανάγκης με τα μνημόνια, τη εξαθλίωση ευρύτερων στρωμάτων του πληθυσμού και την καταστολή του για μια κοινωνία ίσων δικαιωμάτων χωρίς εκμετάλλευση και καταπίεση.