[ Θεματικές ]

Η απότομη άνοδος του νεοναζιστικού φαινομένου στην Ελλάδα αποτελεί λόγο μεγάλης ανησυχίας για την εξέλιξη της κοινωνικοπολιτικής κατάστασης. Το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ προσπαθεί να συμβάλλει τόσο στην κατανόηση και την καταγραφή του φαινομένου, όσο και στην αναζήτηση των αιτιών και στη συζήτηση για τους τρόπους αντιμετώπισής του. Η ανταλλαγή εμπειρίας με τη γερμανική πλευρά, η καταγραφή και η αντιμετώπιση του νεοναζισμού στα σχολεία, η έκφραση του φασισμού και του αντιφασισμού στην τέχνη αποτελούν άξονες της ενασχόλησης του Ιδρύματος με το φαινόμενο του ναζισμού και ψηφίδες συνεισφοράς στο μέτωπο για την αντιμετώπισή του.

Ο φεμινισμός και η ισότητα των φύλων είναι ζητήματα όπου η θεωρία απέχει πολύ από την πράξη: στην Ελλάδα, ενώ έχει αναπτυχθεί η φεμινιστική θεωρία και οι σπουδές φύλου, ζούμε ακόμη σε μια κοινωνία όπου οι γυναίκες δεν αναγνωρίζονται ούτε αντιμετωπίζονται ως ίσες με τους άντρες, όπου ο ρόλος τους στην κοινωνία καθορίζεται από ξεπερασμένες αξίες και σκληρύνσεις, όπου η ενδοοικογενειακή βία και ο σεξισμός είναι φαινόμενα καθημερινά και, λίγο-πολύ, ανεκτά. Επίσης, τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων μπορεί μεν να κατοχυρώνονται νομικά, όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια, δεν είναι όμως και εδραιωμένα στη συνείδηση της κοινωνίας. Δεν είναι σπάνιο τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα να πέφτουν θύματα λεκτικής και σωματικής βίας, ενώ ο περίγυρος σιωπά. Το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ σκοπεύει να αποτελέσει πλατφόρμα ελεύθερης έκφρασης, δουλεύοντας προς την ισότητα, την ευαισθητοποίηση, τη χειραφέτηση των γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων και, με δράσεις ενημέρωσης και ενδυνάμωσης, να συμβάλει στην εδραίωση μιας πραγματικής –και όχι μόνο θεωρητικής– ισότητας όλων.

Η ιστορία επαναλαμβάνεται; Εξετάζοντας τις τρέχουσες εξελίξεις στην Ελλάδα, την Ευρώπη και παγκοσμίως, η απάντηση φαίνεται προφανής: Η ακροδεξιά κερδίζει έδαφος παγκοσμίως χρησιμοποιώντας ρεβιζιονιστικές αφηγήσεις που νομιμοποιούν τα εγκλήματα που διαπράττονται από τον εθνικισμό και σφυρηλατούν την αυταρχική ιδεολογία που απειλεί τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ισότητα και τα δημοκρατικά επιτεύγματα. Με την πεποίθηση ότι το παρελθόν δημιουργεί προϋποθέσεις για πολιτική δράση στο παρόν, οι αφηγήσεις της ιστορίας μπορούν να χρησιμεύσουν για να νομιμοποιήσουν τις σχέσεις εξουσίας, αλλά μπορούν επίσης να χρησιμεύσουν για να διεκδικήσουν πολιτικές εναλλακτικές λύσεις. Ως αριστερός θεσμός πολιτικής εκπαίδευσης θέλουμε να αντιμετωπίσουμε κάθε ιστορικό ρεβιζιονισμό, αναδεικνύοντας τη σοσιαλιστική ιστορία στην Ελλάδα αλλά και πέρα από αυτήν. Οι δράσεις μας στον τομέα αυτόν στοχεύουν στη θεωρητική σκέψη ως πηγή έμπνευσης για μια αριστερή πολιτική πράξη του παρόντος και του μέλλοντος. Η ιστορία επαναλαμβάνεται, αλλά είναι στο χέρι μας, είτε πρόκειται για την ιστορία της αποικιοκρατίας και του φασισμού είτε για την ιστορία των κινημάτων και την ελευθερία για όλους.

Η Ελλάδα είναι σήμερα μια από τις σημαντικότερες χώρες διέλευσης για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που κατευθύνονται προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, από χώρα διέλευσης καταλήγει για πολλούς και πολλές σε χώρα κράτησης, σε ναυάγιο οποιασδήποτε ελπίδας. Η αυξημένη μεταναστευτική ροή, η έλλειψη, ουσιαστικά, νομοθετικού πλαισίου για την υποδοχή των ανθρώπων αυτών, σε συνδυασμό με τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες που δημιουργεί η κρίση οδηγούν τους ίδιους σε εξαθλίωση και μεγάλο μέρος του πληθυσμού σε ξενοφοβικές και ρατσιστικές αντιδράσεις. Για να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα αυτά, αποτελεί επείγουσα προτεραιότητα τόσο η εξασφάλιση ενός επιπέδου αξιοπρεπούς διαμονής όσο και η χάραξη μιας ευρωπαϊκής πολιτικής για τη μετανάστευση. Στο διάλογο και την ευαισθητοποίηση για το θέμα αυτό προσπαθεί να συμβάλλει το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ, με εκδηλώσεις, συζητήσεις και εκδόσεις.

Οι επιπτώσεις της κρίσης, η εξάπλωση της φτώχειας και η ολοένα και αυξανόμενη ψαλίδα ανάμεσα στους πλούσιους και τους φτωχούς είναι ζητήματα που απασχολούν το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ, τόσο στο επίπεδο της καταγραφής τους όσο και στο επίπεδο της ανάλυσης και της πρότασης εναλλακτικών λύσεων αναδιανομής του πλούτου. Μια πρώτη ανάλυση αφορά την εξέλιξη της φτώχειας, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη, καθώς αποτυπώνεται μια τάση διάκρισης ανάμεσα στον φτωχό Νότο και τον πλούσιο Βορρά, ενώ την ίδια ώρα η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτυγχάνει να παίξει το ρόλο της ως οικοδομήματος βασισμένου στην αλληλεγγύη και την ισότητα.