Δημήτρης Ψαρράς, δημοσιογράφος

 

Πριν από λίγες μέρες προκλήθηκε άλλο ένα πολιτικό σκάνδαλο στην Ελλάδα, όταν διαπιστώθηκε ότι ο υπουργός Παιδείας ήταν πρόθυμος να παραδώσει δια της Βουλής στη Χρυσή Αυγή στοιχεία εθνικότητας των παιδιών που πηγαίνουν στα νηπιαγωγεία όλης της χώρας. Ήδη πριν από τις εκλογές του Ιουνίου, ένα από τα στελέχη της ελληνικής ναζιστικής οργάνωσης είχε στηρίξει μια ομιλία του στην υπόσχεση ότι τα Τάγματα Εφόδου (SA, Sturmabteilung) της οργάνωσης θα πετάξουν έξω από τα νηπιαγωγεία τα παιδιά των μεταναστών προκειμένου να βρουν θέσεις τα παιδιά των Ελλήνων.

Οι προσεκτικοί παρατηρητές θυμήθηκαν ότι πριν από δυο χρόνια είχε διαπιστωθεί ότι το συγγενικό γερμανικό πολιτικό μόρφωμα, το NPD, είχε ξεκινήσει μια καμπάνια για την «κατάκτηση των νηπιαγωγείων», μέσω της τοποθέτησης στελεχών του NPD στη διεύθυνση των παιδικών σταθμών και των νηπιαγωγείων ή της έμμεσης επίδρασης στους εργαζόμενους σ’ αυτά. Μάλιστα η τοπική κυβέρνηση στο ανατολικογερμανικό κρατίδιο του Μέκλενμπουργκ Δυτική-Πομερανία (Mecklenburg-Vorpommern) θορυβήθηκε τόσο πολύ που αποφάσισε να υποβάλει σε δήλωση δημοκρατικής νομιμοφροσύνης όσους υπέβαλαν αιτήσεις για να ανοίξουν ή να διευθύνουν ένα παρόμοιο εκπαιδευτικό ίδρυμα.¹

Βέβαια τα νηπιαγωγεία δεν είναι το μόνο σημείο στο οποίο συγκλίνουν οι στόχοι της Χρυσής Αυγής με εκείνες του NPD. Πολύ σημαντικότερο στοιχείο της πολιτικής τους ατζέντας είναι η κοινή προσπάθεια να κατακτήσουν ή –κατά το δικό τους λεξιλόγιο- να «απελευθερώσουν εθνικά» τμήματα ολόκληρα πόλεων και επαρχιακών περιοχών. Αυτό που κάνει η Χρυσή Αυγή στον Άγιο Παντελεήμονα και την πλατεία Αττικής είναι το σχέδιο που εφάρμοσε το γερμανικό ακροδεξιό σχήμα από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 σε ορισμένες πόλεις της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, όπου μάλιστα έχει κηρύξει και «εθνικά απελευθερωμένες ζώνες» (national befreite Zonen).² Μπορεί να μην ελέγχουν απόλυτα αυτές τις «ζώνες» οι Γερμανοί ναζιστές, αλλά όπως αναφέρει σχετική επίσημη έκθεση του υπουργείου Εξωτερικών της Γερμανίας, ήδη το 1997 υπήρχαν τουλάχιστον 25 περιοχές ουσιαστικά απαγορευμένες για τους αλλοδαπούς.

Στο βάθος της σκέψης και των δύο οργανώσεων δεν είναι τίποτα άλλο από την ιστορική εκστρατεία για τον έλεγχο των καπηλειών, τη μέθοδο μ’ άλλα λόγια που ακολούθησε το NSDAP στο Βερολίνο την περίοδο που διεκδικούσε γειτονιά τη γειτονιά, δρόμο το δρόμο τη γερμανική πρωτεύουσα. Τα καπηλειά αυτά γίνονταν στη συνέχεια αρχηγεία για τη στρατιωτική εξάπλωση των Ταγμάτων Εφόδου σε άλλες γειτονικές περιοχές.³ Είδαμε στην περίπτωση της Χρυσής Αυγής το ρόλο αυτό να παίζει ένα μικρό καφέ-μπαρ απέναντι από την είσοδο της εκκλησίας του Αγίου Παντελεήμονα. Και επικεφαλής της οργάνωσης σ’ αυτή τη γειτονιά της Αθήνας ήταν ο ιδιοκτήτης αυτού του καφέ-μπαρ.

Όσο για την περίφημη «κοινωνική» ή «φιλανθρωπική» δράση της Χρυσής Αυγής μοντέλο δεν είναι η …Χεζμπολά όπως πρόλαβαν να αποφανθούν ορισμένοι αναλυτές, αλλά και πάλι το «αδελφό» γερμανικό NPD, το οποίο στα τέλη της δεκαετίας του 1990 στράφηκε σε ορισμένες τοπικές «φιλανθρωπικές» δραστηριότητες, και ανακοίνωσε προγράμματα βοήθειας νέων και ηλικιωμένων, προκειμένου να διασκεδάσει την εικόνα ενός βίαιου ναζιστικού κόμματος.⁴

Είναι γεγονός ότι από τη στιγμή της ίδρυσής της η Χρυσή Αυγή επιδίωξε να έρθει σε επαφή και να αντλήσει εμπειρίες και κύρος από τη συνεργασία με ομοειδείς οργανώσεις της ευρωπαϊκής νεοναζιστικής σκηνής και ιδιαίτερα τη γερμανική. Η ιδιαίτερη κλίση της Χρυσής Αυγής προς τη Γερμανία οφείλεται βέβαια στην αυστηρά ναζιστική της συγκρότηση και τη φανατική της προσκόλληση στα γραπτά των θεωρητικών του γερμανικού εθνικοσοσιαλισμού, κυρίως του ίδιου του Χίτλερ, αλλά και του Ρόζενμπεργκ, του Γκέμπελς, του Ότο Ντίτριχ, κ.ά. Αντίθετα από άλλες ελληνικές ομοειδείς οργανώσεις που ξεπήδησαν από την ίδια μήτρα, κατά την τελευταία περίοδο της δικτατορίας και τη μεταπολίτευση (1973-1985), η Χρυσή Αυγή αποστασιοποιήθηκε γρήγορα από τον ιταλικό νεοφασισμό της Όρντινε Νουόβο και επικεντρώθηκε στο γερμανικό μοντέλο, όπως αυτό εκφράστηκε από τους «δασκάλους» του γερμανικού ναζισμού το μεσοπόλεμο και όπως αναπαράχθηκε από τους μεταπολεμικούς νοσταλγούς του Τρίτου Ράιχ.

Στην αρχή η προσέγγιση υπήρξε έμμεση. Τόσο οι Έλληνες όσο και οι Γερμανοί νεοναζί επιχειρούσαν να στηριχτούν σε κάποιες εμβληματικές μορφές που είχαν πάρει μέρος στον πόλεμο του Χίτλερ. Χαρακτηριστική τέτοια περίπτωση υπήρξε ο Βέλγος στρατηγός των Waffen SS Λεόν Ντεγκρέλ (Léon Degrelle) ο οποίος βρήκε καταφύγιο στην Ισπανία του Φράνκο. Από τη βίλα του στη Μάλαγα θα περάσουν και θα πάρουν οδηγίες, αλλά και ένα είδος χρίσματος, επιφανείς Γερμανοί νεοναζί, όπως ο Μίκαελ Κίνεν (Michael Kühnen), μετά την αποφυλάκισή του. «Αύριο η Ευρώπη θα έχει στη διάθεσή της τις καλύτερες ηγετικές ομάδες που έχει ποτέ γνωρίσει», έλεγε ο Ντεγκρέλ. «Ένας στρατός νεαρών αποστόλων, νεαρών μυστών, που θα τους ωθεί μια απαράμιλλη πίστη».⁵ Ανάμεσα σ’ αυτούς τους «νεαρούς μύστες» συγκαταλέγονται και δυο στελέχη της Χρυσής Αυγής, ο σημερινός βουλευτής επικρατείας Χ. Παππάς και ο Π. Ζουμπούλης, που ταξίδεψαν τον Απρίλιο του 1990 στην Ισπανία για να συναντήσουν τον ζωντανό τους μύθο και να του πάρουν συνέντευξη.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 πυκνώνουν οι σχέσεις των δύο οργανώσεων. Τον Απρίλιο του 1997 επισκέπτεται κλιμάκιο του NPD την Ελλάδα, όπου «επέδωσε επίσημη πρόσκληση στη Χρυσή Αυγή να συμμετάσχει στο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο» που επρόκειτο να διοργανωθεί τον Οκτώβριο στο Μόναχο από το NPD.⁶

Η πιο εντυπωσιακή στιγμή της συμπόρευσης της Χρυσής Αυγής με το NPD σημειώνεται τον Οκτώβριο του 1998. Είχε προηγηθεί, τον Ιούνιο του ίδιου χρόνου, η πιο αιματηρή μέχρι τότε βίαιη επίθεση της Χρυσής Αυγής. Μέρα μεσημέρι μια δεκαμελής φάλαγγα της οργάνωσης είχε επιτεθεί με δολοφονικές προθέσεις σε τρεις αριστερούς νέους συνδικαλιστές που κάθονταν σε ένα καφενείο. Επικεφαλής της φάλαγγας ήταν ο τότε υπαρχηγός της οργάνωσης, ο οποίος αναγνωρίστηκε, αλλά είχε προλάβει να κρυφτεί. Θα παραδιδόταν επτά χρόνια αργότερα. Το επεισόδιο προκάλεσε την πιο αξιόλογη αντιφασιστική εκστρατεία, ενώ για πρώτη φορά προβληματίστηκε η ελληνική κοινή γνώμη με την αδυναμία των διωκτικών αρχών να εντοπίσουν τους υπεύθυνους της δολοφονικής αυτής ενέργειας.

Για να ξεφύγει από το κλίμα της απομόνωσης η Χρυσή Αυγή επέλεξε να στηριχτεί στις διεθνείς της διασυνδέσεις, κι ανάμεσά τους στο NPD. Η εφημερίδα της οργάνωσης προανάγγειλε μια «δυσάρεστη έκπληξη για το πολιτικό κατεστημένο της πατρίδος». Η «έκπληξη» αυτή θα πραγματοποιηθεί στις 24 Οκτωβρίου 1998. Σε μια κρυφή αίθουσα λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Θεσσαλονίκη και χωρίς να ανακοινωθεί πουθενά, οργανώθηκε το «5^ο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο εθνικών νεολαιών», με αντιπροσωπείες από τις ΗΠΑ, τη Γερμανία, την Πορτογαλία, την Ολλανδία, τη Δανία, την Ελβετία, τη Ρουμανία και τη Νότια Αφρική. Η είδηση έγινε γνωστή μόλις τέσσερις μέρες αργότερα και προκλήθηκε πολιτικό σκάνδαλο με την αδράνεια των αρχών μπροστά στην προκλητική αυτή «Μυστική διεθνή συνάντηση νεοναζί». Είναι πραγματικά εντυπωσιακό το γεγονός ότι μια οργάνωση τέτοιου είδους, με καταζητούμενο για δολοφονική απόπειρα τον υπαρχηγό της και την ίδια βαριά κατηγορία να κρέμεται πάνω από τα κεφάλια της «ομάδας κρούσης» της, κατάφερε με απόλυτη μυστικότητα να διοργανώσει παρόμοια σύναξη. Η εφημερίδα της οργάνωσης ανακοίνωσε το γεγονός μόνο εκ των υστέρων, όταν δηλαδή είχε ήδη αποκαλυφτεί από τις εφημερίδες της Θεσσαλονίκης. Και είναι χαρακτηριστικό ότι στο σχετικό ρεπορτάζ κατονομάζονται κάποιοι εκπρόσωποι ξένων οργανώσεων, ενώ αποκρύπτεται το όνομα του εκπροσώπου της Χρυσής Αυγής, όπως και το όνομα του εκπροσώπου του NPD. Όσο για το αν υπήρχαν σημαίες με αγκυλωτούς σταυρούς, η Χρυσή Αυγή εξήγησε ότι «δεν μπορούσαν να υπάρχουν αγκυλωτοί σταυροί γιατί στο συνέδριο συμμετείχαν εκτός των άλλων και Γερμανοί πολίτες, που στην πατρίδα τους ισχύει το αδίκημα γνώμης και ο νόμος περί απαγορεύσεως των εθνικοσοσιαλιστικών συμβόλων».⁷ Η εισαγγελία Θεσσαλονίκης διέταξε έρευνα για το αν συντελέστηκε το αδίκημα της προσβολής πολιτεύματος. Η έρευνα δεν κατέληξε πουθενά.

Ενδιαφέρον έχει ότι την ίδια περίοδο, αυτά που δεν μπορεί να πει ανοιχτά το NPD, τα λέει το ελληνικό του φερέφωνο. Τον Γερμανό νεοναζί Κάι Ντίσνερ (Kay Diesner), ο οποίος καταδικάστηκε σε ισόβια για το βαρύ τραυματισμό του υπεύθυνου ενός βιβλιοπωλείου της Αριστεράς και τη δολοφονία ενός αστυνομικού τον Φεβρουάριο του 1997, η εφημερίδα της Χρυσής Αυγής εμφανίζει ως «εθνικοσοσιαλιστή ακτιβιστή» και περιγράφοντας την πράξη του μιλάει για «συναγωνιστή».⁸

Οι σχέσεις μεταξύ των δύο οργανώσεων έγιναν στενότερες μετά την αναδίπλωση του NPD στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν βρισκόταν σε εξέλιξη η δικαστική διερεύνηση του ενδεχόμενου να τεθεί το κόμμα εκτός νόμου. Όπως γνωρίζουμε, η απόπειρα αυτή κατέληξε σε φιάσκο. Την ίδια περίοδο επιχείρησε και η Χρυσή Αυγή να καλύψει τις βίαιες ενέργειές της, αλλάζοντας ακόμα και το όνομά της σε Πατριωτική Συμμαχία. Στο πρώτο συνέδριο της Πατριωτικής Συμμαχίας, που έγινε στις 18-19.12.2004 στο ξενοδοχείο President, παραβρέθηκαν στελέχη της ιταλικής Alternativa Soziale και του γερμανικού NPD.⁹

Η Χρυσή Αυγή θα εξακολουθήσει να συνυπάρχει με την Πατριωτική Συμμαχία μέχρι τα τέλη του 2005. Η χρονιά αυτή θα επισφραγίσει τις σχέσεις των δύο οργανώσεων με αμοιβαίες επισκέψεις και κοινές εκδηλώσεις. Είναι τα εξήντα χρόνια από τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και οι νεοναζιστές όλης της Ευρώπης θεωρούν χρέος τους να εξεγερθούν εναντίον των «νικητών». Το περιοδικό Χρυσή Αυγή εκδίδεται με τίτλο «Βερολίνο 1945-2005» και τη σημαία του NPD να κυματίζει.¹⁰ Μέσα φιλοξενεί συνέντευξη του Ούντο Βόιγκτ, στην οποία ο τότε αρχηγός του NPD διακηρύσσει την ταύτισή του με τη Χρυσή Αυγή: «Με εξέπληξε αυτό που διαπίστωσα τις ημέρες αυτές που βρίσκεστε στο Βερολίνο: ότι δηλαδή οι θέσεις μας, οι θέσεις του NPD, ταυτίζονται απόλυτα με εσάς, των Ελλήνων εθνικιστών της Χρυσής Αυγής, χωρίς να έχει προηγηθεί καμία συζήτηση μεταξύ μας γι’ αυτές. Αυτό οφείλεται στις κοινές μας ρίζες».

Οι Χρυσαυγίτες είχαν μεταβεί το Μάιο του 2005 στη Γερμανία για να γιορτάσουν με τους συντρόφους τους του NPD την επέτειο της ήττας τους. Ένα μήνα αργότερα ανώνυμος εκπρόσωπος της Χρυσής Αυγής θα μετάσχει στο Fest der Völker που οργάνωσε το NPD στη Jena. Στις 10.9.2005 είναι οι εκπρόσωποι της Χρυσής Αυγής θα μετάσχουν στη συγκέντρωση του NPD στην πόλη Ρίζα της Σαξονίας (Riesa). Η εφημερίδα της οργάνωσης θριαμβολογεί λέγοντας ότι το NPD είναι το 6ο γερμανικό κόμμα.¹¹ Αλλά και ένα χρόνο αργότερα, το 2006, η Χρυσή Αυγή θα μετάσχει στην Πρωτομαγιάτικη διαδήλωση του NPD στο Ροστόκ. Το περιοδικό της νεολαίας της Χρυσής Αυγής θα παρουσιάσει με φωτογραφικό ρεπορτάζ την εκδήλωση, και μάλιστα με γερμανικό τίτλο, αμφίβολης γραμματικής ορθότητας: «Achtung, NPD marschieren!».¹²

Η πολύπλευρη κρίση της ελληνικής κοινωνίας δεν άφησε αλώβητες τις σχέσεις της Χρυσής Αυγής με τους Γερμανούς συντρόφους της. Το σημείο που έκανε πια αδύνατη πλέον τη συνύπαρξη των δυο νεοναζιστικών μορφωμάτων ήταν η συγκέντρωση που πραγματοποίησε το NPD στο Ντίσελντορφ, έξω από το ελληνικό προξενείο, στις 29.4.2010, με σύνθημα «Γερμανικά χρήματα για γερμανικές επιχειρήσεις – καμιά οικονομική βοήθεια στην Ελλάδα». Η Χρυσή Αυγή υποχρεώθηκε αυθημερόν να διαχωρίσει τη θέση της, φροντίζοντας βέβαια να αποϊδεολογικοποιήσει στη στάση του NPD, προκειμένου να μην ενοχοποιηθεί η κοινή ιδεολογική βάση των δύο οργανώσεων. Λέει η σχετική ανακοίνωση: «Εμείς οι Έλληνες Εθνικιστές της Χρυσής Αυγής καταδικάζουμε απερίφραστα, την ατυχή, άνευ ιδεολογίας και λαϊκίστικη συγκέντρωση του Γερμανικού κόμματος NPD, το οποίο κατά το παρελθόν είχαμε προσκαλέσει σε εκδηλώσεις μας, εκδηλώσεις οι οποίες είχαν θέμα την αντίθεσή μας στην είσοδο της Τουρκίας στην Ευρώπη. Η συγκέντρωσή τους έχει σκοπό όχι να καταγγείλει τη δημόσια διαφθορά που υπάρχει και στην Ελλάδα, όπως και στην Γερμανία, αλλά να απευθυνθεί στα πιο χυδαία οικονομιστικά αισθήματα των Γερμανών, καταφερόμενο κατά των Ελλήνων γενικά». Ενδιαφέρον έχει ότι η Χρυσή Αυγή, κάνει κριτική στο NPD ότι δεν τηρεί την κοινή ιδεολογία και επικαλείται το έσχατο επιχείρημα: «Θα έπρεπε πριν κάνουν συγκέντρωση διαμαρτυρίας κατά του ελληνικού προξενείου να έχουν πρώτα πάει στην πρεσβεία του Ισραήλ, στο οποίο η Γερμανία έχει δώσει τις τελευταίες δεκαετίες μυθώδη ποσά»…

Αυτό που βέβαια δεν μπορεί να χωνέψει η Χρυσή Αυγή είναι το γεγονός ότι για τη συγκέντρωση αυτή του NPD, υπήρξε κινητοποίηση της γερμανικής Αριστεράς υπέρ των ελληνικών θέσεων και παρουσία βουλευτών του Die Linke που καταδίκαζαν τη ρατσιστική πρωτοβουλία των Γερμανών νεοναζί.

Από τη στιγμή εκείνη οι σχέσεις μεταξύ των δύο κομμάτων διαταράχθηκαν, ενώ η Χρυσή Αυγή εκμεταλλεύτηκε το γεγονός για να προβάλει την απόλυτη ελληνολατρεία της.

Θα τελειώσω με μια άλλου είδους παρατήρηση. Οι στενές σχέσεις της Χρυσής Αυγής με το NPD μπορεί να έχουν και ένα αναπάντεχο όφελος για το αντιφασιστικό κίνημα. Την περασμένη βδομάδα ήρθαν στη γερμανική δημοσιότητα ρεπορτάζ για την τύχη του νέου πορίσματος σχετικά με το αν η δράση του NPD παραβιάζει το νόμο για τη λειτουργία των κομμάτων, επομένως αν πρέπει να τεθεί εκτός νόμου. Σύμφωνα με το δημοσίευμα της εφημερίδας Die Welt δεν έχει ακόμα στοιχειοθετηθεί η «συστηματική χρήση βίας με τρομοκρατική/ανατρεπτική στόχευση» («systematische Gewaltanwendung mit terroristischer/umstürzlerischer Zielrichtung»).¹³

Όπως διαπιστώσαμε πιο πάνω, στις κρίσιμες πολιτικές συγκυρίες που η Χρυσή Αυγή βρισκόταν στριμωγμένη από τις δικές της βίαιες ενέργειες, αναζητούσε βοήθεια και στήριξη στα διεθνή της ερείσματα. Ανάμεσα σ’ αυτά ξεχωρίζει το NPD. Όποιος αναζητεί, λοιπόν, στοιχεία για τη δράση του γερμανικού κόμματος, ας προσθέσει στο φάκελό του και την ενίσχυση από το NPD ενός ακόμα πιο βίαιου και φυσικά ανοιχτά ναζιστικού πολιτικού μορφώματος, όπως είναι η Χρυσή Αυγή.

---