ΟΙ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ –7 έως 13 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ: ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΎΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
Η ηγεσία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη υπεραμύνεται της γενικευμένης αστυνομικής καταστολής στην επέτειο της δολοφονίας του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου. Ταυτόχρονα ξεκινά η συζήτηση του προϋπολογισμού του 2021 για να κορυφωθεί την ερχόμενη εβδομάδα.
Του Γεράσιμου Λιβιτσάνου
Η εν λόγω εβδομάδα «έκλεισε» με την έναρξη της συζήτησης του Τακτικού Προϋπολογισμού του 2021 στο κοινοβούλιο. Ξεκίνησε όμως με το θέμα της αστυνομικής βίας και της κρατικής καταστολής να απασχολεί για μία ακόμη φορά τον κοινοβουλευτικό θεσμό. Κοινός τόπος και των δύο συζητήσεων που αναπτύχθηκαν ήταν πως η κυβερνητική πλευρά επικαλέστηκε τις ιδιαιτερότητες της περιόδου της πανδημίας.
Αστυνομική βία
Ο αντίκτυπος από το μπαράζ αστυνομικής βίας που καταγράφθηκε στις 6 Δεκεμβρίου, στην επέτειο της δολοφονίας του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, έφθασε όπως ήταν αναμενόμενο και στο κοινοβούλιο. Για μία ακόμη φορά – μετά τα όσα έγιναν στην επέτειο του Πολυτεχνείου- η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, βρέθηκε στο επίκεντρο της κριτικής των κομμάτων της αριστεράς.
Μάλιστα με αφορμή την συζήτηση στην Βουλή νομοσχεδίου του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη σχετικά με την σωφρονιστική νομοθεσία ο υπουργός Μιχάλης Χρυσοχοϊδης βρέθηκε αντιμέτωπος με την κριτική αυτή. Παρόλα αυτά ο υπουργός υπεραμύνθηκε της πολιτικής της κυβέρνησης υποστηρίζοντας μάλιστα πως «είμαστε ακάθεκτοι στο δρόμο της νομιμότητας». Παρουσίασε δηλαδή τον αποκλεισμό του σημείου όπου σκοτώθηκε ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος από χιλιάδες αστυνομικούς που επιστρατεύθηκαν ως υπόδειγμα εφαρμογής της νομοθεσίας. Παρά τις συλλήψεις και προσαγωγές που έγιναν ακόμη σε όσους μεμονωμένα θέλησαν να αφήσουν ένα λουλούδι στο σημείο. Τα μέτρα αυτά να σημειωθεί ότι λήφθηκαν με πρόσχημα την αντιμετώπιση της πανδημίας, παρά το γεγονός ότι η τήρησή τους προϋπέθετε για μία φορά ακόμη την σώρευση 5.000 αστυνομικών στο κέντρο της Αθήνας. Ο Μιχάλης Χρυσοχοίδης υποστήριξε ότι ήταν «η μοναδική μέρα αυτή και η περσινή που δεν κάηκε η Αθήνα, για δεύτερη φορά δεν καταστράφηκε η πόλη». Αποκάλεσε μάλιστα «μεγάλη ντροπή» το ότι « το πολυτεχνείο και η 6η Νοεμβρίου να έχουν εξελιχθεί σε γιορτές μίσους κατά της αστυνόμους. Μάλιστα θέλησε να επιδείξει πολιτική πυγμής λέγοντας πως «αυτό τέλειωσε θα πάρει λίγο χρόνο αλλά αυτό έκλεισε»
Εντονότατη ήταν η αντίθεση σε αυτή την αντίληψη των κομμάτων της αντιπολίτευσης. ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ και Μέρα 25 επισήμαναν ότι πρόκειται για ένα συνειδητό σχέδιο έξαρσης και νομιμοποίησης του αυταρχισμού και της αστυνομικής βίας επισημαίνοντας ότι δεν πρόκειται για μεμονωμένα φαινόμενα. Αντιθέτως για επιλογή της κυβέρνησης. Μάλιστα κριτική για αντιδημοκρατικούς θύλακες στο εσωτερικό της αστυνομίας ασκήθηκε και από την πλευρά του Κινήματος Αλλαγής. Για το θέμα κατατέθηκε επίκαιρη ερώτηση στον πρωθυπουργό από τον γραμματέα του Μέρα 25 Γιάνη Βαρουφάκη, η οποία όμως δεν επιλέχθηκε για να απαντηθεί. Μεταξύ άλλων στην ερώτηση σημειώνονταν πως ότι «η κυβέρνηση εργαλειοποιεί την πανδημία, προσηλωμένη στην οικοδόμηση Αστυνομοκρατίας και την μονιμοποίηση της άρσης βασικών δημοκρατικών δικαιωμάτων. Με δεδομένο ότι η κατεύθυνση την οποία έχει δώσει ο κ. Χρυσοχοΐδης στην Ελληνική Αστυνομία βαρύνει συλλογικά την κυβέρνηση και τον επικεφαλής της».
Ξεκίνησε η συζήτηση για τον προϋπολογισμό
Στο τέλος της εβδομάδας αυτής και συγκεκριμένα την Παρασκευή, ξεκίνησε και η συζήτηση για τον Τακτικό Προϋπολογισμό του Κράτους για του 2021 προκειμένου να ολοκληρωθεί την ερχόμενη εβδομάδα. Η συζήτηση κατά κοινοβουλευτική παράδοση είναι πενθήμερη και ολοκληρώνεται με ονομαστική ψηφοφορία και μετά τις τοποθετήσεις των πολιτικών αρχηγών των κομμάτων.
Την εβδομάδα αυτή πάντως κατατέθηκαν οι βασικές τοποθετήσεις των κεντρικών εισηγητών των κομμάτων. Όπως αναμένονταν και από τις τοποθετήσεις που είχαν γίνει κατά την διάρκεια της επεξεργασίας του προϋπολογισμού στην αρμόδια διαρκή επιτροπή οικονομικών της Βουλής, το σύνολο των κομμάτων της αντιπολίτευσης αμφισβήτησε όχι μόνον τις πολιτικές προτεραιότητες του προϋπολογισμού αλλά και την ίδια την αξιοπιστία του.
Θυμίζουμε ότι το βασικό σενάριο του προβλέπει με βάση τα δεδομένα της πανδημίας ύφεση 10,5% το 2020 και ανάπτυξη της τάξης του 4,8% για το 2021. Δηλαδή μια συνθήκη που θα σημάνει την κάλυψη σχεδόν του 50% των απωλειών στο Ακαθάριστο Εθνικό Εισόδημα. Το στοιχείο αυτό αμφισβήτησαν όλοι οι εισηγητές των αντιπολιτευόμενων κομμάτων επισημαίνοντας πως η υλοποίηση του στηρίζεται σε αυθαίρετες παραδοχές. Μία εξ αυτών είναι η καταναλωτική συμπεριφορά των πολιτών αλλά και η πρόβλεψη για ύφεση της πανδημίας στο τέλος του α’ εξαμήνου του 2021. Μια επίσης σημαντική ένσταση που εξαρχής καταγράφθηκε από την αντιπολίτευση είναι η πρόβλεψη για αυξημένα δημοσιονομικά έσοδα της τάξης των 3,5 δις ευρώ σε μία περίοδο παρατεταμένης ύφεσης. Πάντως οι κυβερνητικοί εισηγητές υποστήριξαν ότι αυτό θα επιτευχθεί δίχως να επιβληθούν νέοι φόροι.
Επίσης υπήρξε έντονη αντιπαράθεση για τα κονδύλια που διατίθενται για την υγεία. Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας διαβεβαίωσε ότι ο κρατικός προϋπολογισμός θα συνδράμει το υπουργείο Υγείας σε κάθε ανάγκη. Όπως δήλωσε «ότι χρειαστεί το υπουργείο Υγείας για να στηρίξει την μάχη για την αντιμετώπισης της κρίσης θα το έχει και το 2021» υποστηρίζοντας πως οι δαπάνες για την υγεία κυμαίνονται στα «4.8 δις που περιέχουν 786 εκατομμύρια σε ενισχύσεις από το αποθεματικό της χώρας». Το δεδομένο αμφισβήτησε η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ Έφη Αχτσιόγλου όπως και ο εκπρόσωπος του ΚΚΕ, βουλευτής Νίκος Καραθανασόπουλος. Η Ε.Ατσιόγλου σημείωσε πως «μέχρι το τέλος Οκτωβρίου δόθηκαν στα νοσοκομεία και στην πρωτοβάθμια φροντίδα μόλις 200εκατ. παραπάνω απ’ ότι θα δίνονταν αν δεν υπήρχε πανδημία» ενώ ο Ν. Καραθανασόπουλος ότι «.μειώνονται οι δαπάνες για την υγεία κατά 573 εκατ. ευρώ σε περίοδο πανδημίας».
Το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής
Στο πεδία της οικονομίας πάντως υπήρξε μία ακόμη ενδιαφέρουσα εξέλιξη, καθώς το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής, το ανεξάρτητο κοινοβουλευτικό όργανο ειδικών & εμπειρογνωμόνων που εξετάζει την πορεία της ελληνικής οικονομίας, δημοσιοποίησε την έκθεσή του για τα 3ο Τρίμηνο του 2020.
Η σημαντικότερη επισήμανσή του ήταν πως αποφασιστικός παράγοντας ανάπτυξης, τόσο για την περίοδο της πανδημίας όσο και μετά από αυτήν οφείλει να είναι η ενίσχυση των δημόσιων δομών. Προοπτικό αφήγημα που έρχεται σε αντίθεση με την εκτίμηση που διατυπώνεται στον προϋπολογισμό σύμφωνα με την οποία ο αποκλειστικός παράγοντας ανάπτυξης μπορεί να είναι η προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στα συμπεράσματα της 3μηνης έκθεσης είναι απαραίτητη η εκπόνηση μιας στρατηγικής διαχείρισης της πανδημίας που δεν θα περιορίζεται μόνο στις αναγκαίες μεταβιβάσεις και φοροαπαλλαγές». Όπως σημειώνει το Γραφείο Προϋπολογισμού η στρατηγική αυτή οφείλει να στοχεύει «στην ενίσχυση της δημόσιας υγείας, της εκπαίδευσης και των μέσων μαζικής μεταφοράς, τόσο σε ανθρώπινο επιστημονικό προσωπικό όσο και σε υποδομές, προκειμένου βραχυπρόθεσμα να περιοριστεί η μετάδοση της πανδημίας με την ελάχιστη δυνατή διαταραχή στις καθημερινές δραστηριότητες και μετακινήσεις των πολιτών – και κατά συνέπεια στις οικονομικές επιπτώσεις – και μεσοπρόθεσμα να αναβαθμιστεί το επίπεδο των δημόσιων υπηρεσιών και υποδομών που αποτελούν προϋποθέσεις για τον δυνητικό ρυθμό μεγέθυνσης».
Επίσης ενδιαφέρον είναι στην 3μηνη έκθεση εκτιμάται ότι με τα έως τώρα δεδομένα είναι αδύνατον να εκτιμηθεί η οικονομική επίπτωση του 2ου κύματος της πανδημίας η οποία στην Ελλάδα ξεκίνησε ουσιαστικά στα μέσα Σεπτεμβρίου. Με βάση αυτό επισήμανε τον κίνδυνο της μεγάλης αύξησης του ήδη σημαντικού δημόσιου χρέους της χώρας. Στην έκθεση αναφέρεται πως «γνωρίζουμε πως όσο διευρύνονται οι οικονομικές και δημοσιονομικές απώλειες της πανδημίας, τόσο παρατείνεται ο χρόνος που θα χρειαστεί μέχρι την επαναφορά στην προ κορωνοϊού κατάσταση. H Ελλάδα έχει έναν πολύ υψηλό λόγο δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ, ο οποίος θα αυξηθεί περαιτέρω λόγω των δημοσιονομικών επιπτώσεων της πανδημίας. Για τον λόγο αυτό, παρότι το δημόσιο χρέος χαρακτηρίζεται από ευνοϊκό χρονοδιάγραμμα αποπληρωμών και χαμηλό κόστος δανεισμού θα πρέπει να διασφαλιστεί η αποκατάσταση της δημοσιονομικής ισορροπίας όταν ολοκληρωθεί η ανάκαμψη της οικονομίας
