ΟΙ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ – 6 έως 12 ΙΟΥΛΙΟY: ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΣΤΗΝ ΒΟΥΛΗ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΙΑΔΗΛΩΣΕΙΣ
Με την στήριξη της ΝΔ-ΚΙΝ.ΑΛ- Ελληνικής λύσης «πέρασε» την εβδομάδα αυτή το νομοσχέδιο για τις διαδηλώσεις. Πολιορκήθηκε το κοινοβούλιο από χιλιάδες διαδηλωτές που δέχθηκαν απρόκλητη επίθεση από την αστυνομία.
Του Γεράσιμου Λιβιτσάνου
Εικόνες από το – άμεσο – μέλλον, την οικονομικής κρίσης που αναμένεται να κορυφωθεί, καταγράφθηκαν στο ελληνικό κοινοβούλιο την συγκεκριμένη εβδομάδα. Την Πέμπτη 9 Ιουλίου, το απόγευμα, η Βουλή ήταν πολιορκημένη από δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές ενάντια στο νομοσχέδιο για τις διαδηλώσεις που συζητούνταν. Την ίδια στιγμή το κοινοβουλευτικό σώμα, υπερψήφιζε με την σύμφωνη γνώμη της ΝΔ-ΚΙΝ.ΑΛ και Ελληνικής Λύσης, το περίφημο νομοσχέδιο απαγόρευσης συναθροίσεων. Ένα από τα πλέον αντιδραστικά νομοθετήματα των τελευταίων ετών. Σχεδόν ταυτόχρονα με την ψήφισή του, στους δρόμους έξω από την Βουλή οι αστυνομικές δυνάμεις επιτέθηκαν αναίτια με αγριότητα εναντίον των διαδηλωτών, με ευρύτατη χρήση δακρυγόνων και αστυνομικά δίκυκλα που έπεφταν πάνω στους διαδηλωτές ενώ πραγματοποιήθηκαν προσαγωγές και συλλήψεις. Το νομοσχέδιο τελικά ψηφίστηκε με 187 θετικές ψήφους.
Το νομοσχέδιο και οι αντιδραστικές διατάξεις του
Το νομοσχέδιο με τίτλο «Υπαίθριες Συναθροίσεις» αποκλήθηκε νομοθέτημα «χουντικής έμπνευσης» από τους εισηγητές όλων των κομμάτων της αριστεράς, επειδή ένα μεγάλο μέρος των άρθρων του αποτελούν αντιγραφή διαταγμάτων της δικτατορίας. Όμως τον αντιδραστικό χαρακτήρα του και την ασυμβατότητά του με το άρθρο 11 του Συντάγματος, το οποίο υποτίθεται ότι ερμηνεύει, κατέδειξε ακόμη και η Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής, Το κορυφαίο νομικό όργανο του κοινοβουλίου που γνωμοδοτεί τόσο για την συνταγματικότητα όσο και για το περιεχόμενο νομοθετικών διατάξεων. Ουσιαστικά η Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής τεκμηρίωσε ότι το νομοθέτημα οδηγεί σε περιστολή το δικαίωμα του «συνέρχεσθαι» το οποίο προστατεύεται από τις συνταγματικές διατάξεις. Ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «μόνη η παράλειψη της γνωστοποίησης δεν επηρεάζει τη νομιμότητα της συνάθροισης, ούτε διαφοροποιεί τη συνταγματική προστασία της µη γνωστοποιηθείσας συνάθροισης». Επίσης πως «μόνη η µη γνωστοποίηση συνάθροισης δεν μπορεί να αποτελεί νόμιμο έρεισμα για τη διάλυσή της». Συνολικά η Επιστημονική ανέφερε ότι «εκ της συνταγματικής προστασίας της οποίας απολαύει η ελευθερία του συνέρχεσθαι, προκύπτει ότι η απαγόρευση αποτελεί το έσχατο μέτρο που λαμβάνεται, δηλαδή, όταν δεν μπορούν να επιβληθούν άλλα μέτρα προκειμένου να ασκηθεί το δικαίωμα διαφορετικά». Παράλληλα σχετικά με τις αστικές ευθύνες των οργανωτών μίας διαδήλωσης στην ίδια έκθεση σημειώνοντας πως «μπορεί θεμιτά να θεσπισθούν υποχρεώσεις μέριμνας για τους οργανωτές, οι οποίες αφορούν πρωτίστως στην αναγκαία γνωστοποίηση και συνεργασία µε τις αρχές για τη διασφάλιση του ειρηνικού χαρακτήρα της συνάθροισης, αλλά δεν άγουν σε υποκατάσταση των οργανωτών των συναθροίσεων στις συνταγματικές υποχρεώσεις του κράτους». Προκειμένου πάντως το νομοθέτημα να ψηφιστεί από το Κίνημα Αλλαγής, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης απέσυρε τα άρθρα που μετέβαλαν σε ιδιώνυμο το αδίκημα της συμμετοχής σε απαγορευμένη συγκέντρωση. Επίσης προσέθεσε ότι για την απαγόρευση μιας διαδήλωσης θα πρέπει να υπάρχει σύμφωνη γνώμη του Προέδρου Πρωτοδικών. Όμως αυτή η προϋπόθεση θα ισχύει μέχρι και 24 ώρες πριν την διενέργεια μίας διαδήλωσης. Εφόσον δεν υπάρχει διατυπωμένη γνώμη έως τότε η αστυνομική αρχή θα αποφασίζει για το αν θα γίνει η όχι μία διαδήλωση. Πάντως παρά την εισήγηση της επιστημονικής επιτροπής της Βουλής, η ένσταση αντισυνταγματικότητας που υπέβαλαν τα κόμματα της αντιπολίτευσης απορρίφθηκαν από την κυβερνητική πλειοψηφία.
Πολιτικοί αρχηγοί
Αξίζει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο υποστηρίχθηκε στην Βουλή προσωπικά από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος υποστήριξε ότι το νομοθέτημα διαθέτει κοινωνική νομιμοποίηση γιατί περιλαμβάνονταν στις προεκλογικές δεσμεύσεις της Νέας Δημοκρατίας. Υποστήριξε μάλιστα ότι οι διαδηλώσεις πρέπει να γίνονται «με τρόπο που δεν θα εμποδίζει τη μετακίνηση των πολιτών». Τον λόγο πήραν και οι υπόλοιποι πολιτικοί αρχηγοί. Εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ καταγράφθηκε δέσμευση ότι το νομοσχέδιο θα καταργηθεί σε περίπτωση που αναλάβει την κυβερνητική εξουσία. Ο γ.γ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας σημείωσε ότι το νομοσχέδιο δεν θα εφαρμοστεί.
Οι πολιτικές διεργασίες και οι διαφωνίες στο ΚΙΝ.ΑΛ
Το Κίνημα Αλλαγής, το κόμμα που στην Ελλάδα θεωρεί ότι εκφράζει τον χώρο της σοσιαλδημοκρατίας, αποτέλεσε τον (αναπάντεχο;) σύμμαχο της κυβέρνησης. Μετά από διαβουλεύσεις που – σύμφωνα με όσε ειπώθηκαν και κατά την συνεδρίαση της Βουλής – πραγματοποιήθηκαν ανάμεσα σε βουλευτές του ΚΙΝ.ΑΛ και του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, κατέληξαν σε κοινή θέση. Αφορμή αποτέλεσαν οι αλλαγές στο νομοσχέδιο που αναφέρθηκαν παραπάνω. Με αυτές το Κίνημα Αλλαγής θεωρεί ότι «ξαναγράψαμε δημοκρατικά το νομοσχέδιο» όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η πρόεδρος του κόμματος στην Βουλή. Υποστήριξε επίσης ότι εάν το Κίνημα Αλλαγής δεν έμπαινε στην διαδικασία διαπραγμάτευσης για την θετική ψήφο του, τότε το νομοσχέδιο θα ψηφίζονταν με τα αρχικά αρνητικά χαρακτηριστικά του. Στην συνέχει το ΚΙΝ.ΑΛ κατέθεσε τροπολογία για περισσότερες αλλαγές δίχως όμως να θέτει ως προϋπόθεση την ψήφισή της για την στάση που θα τηρήσει.
Η επιχειρηματολογία του Κινήματος Αλλαγής δεν έπεισε την αντιπολίτευση που άσκησε σκληρή κριτική στο κόμμα της Φώφης Γεννηματά για την στάση του. Δεν φαίνεται όμως να έπεισε ούτε τους ίδιους του βουλευτές του. Έτσι ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου δήλωσε ότι το νομοσχέδιο πρέπει να αποσυρθεί. Σημειώνοντας ότι αντιτίθεται στις «παραδόσεις της δημοκρατικής παράταξης». Υποστήριξε μάλιστα ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ επί της πρωθυπουργίας του δεν προχώρησε σε τέτοια νομοθέτηση παρά το γεγονός ότι την περίοδο εκείνη (σ.σ περίοδο έναρξης των μνημονίων) καταγράφθηκαν οι περισσότερες και μεγαλύτερες διαδηλώσεις από το 1974. Στην ίδια λογική κινήθηκε ένας ακόμη βουλευτής του ΚΙΝ.ΑΛ, Χάρης Καστανίδης τονίζοντας ότι το νομοσχέδιο οδηγεί σε περιορισμό συνταγματικά προστατευόμενων δικαιωμάτων. Οι δύο βουλευτές δεν προσήλθαν στην ονομαστική ψηφοφορία ου διενεργήθηκε. Η στάση του προκάλεσε την οργή της ηγεσίας του κόμματος. Μάλιστα την Παρασκευή 10 Ιουλίου πραγματοποιήθηκε ειδική συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΙΝ.ΑΛ στην οποία η πρόεδρός του προειδοποίησε ότι στο μέλλον θα τεθεί εκτός κοινοβουλευτικής ομάδας όποιος βουλευτής έχει τέτοια συμπεριφορά.
Καταγγελία της αστυνομικής βίας στην Βουλή
Η επίθεση της αστυνομίας εναντίον των διαδηλωτών, που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Πέμπτης, προκάλεσε έντονη αντιπαράθεση στην Βουλή. Τόσο οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ όσο και οι βουλευτές του ΚΚΕ και του Μέρα 25 κατήγγειλαν την αστυνομική βία και αυθαιρεσία. Μάλιστα δύο βουλευτές του ΚΚΕ εισήλθαν στην αίθουσα με εμφανή τα συμπτώματα της ευρείας χρήσης δακρυγόνων που χρησιμοποιήθηκαν από την αστυνομία. Η αντιπολίτευση κατήγγειλε την ύπαρξη οργανωμένου σχεδίου για να διαλυθεί η διαδήλωση, μάλιστα εκπροσωπώντας τον ΣΥΡΙΖΑ, ο πρώην πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης, ζήτησε την παραίτηση του υπουργού Προστασίας του Πολίτη Μιχάλη Χρυσοχοΐδη. Πιο συγκεκριμένα καταγγέλθηκε τόσο η απρόκλητη χρήση δακρυγόνων όσο και η χρήση δικύκλων της αστυνομίας που «εισέβαλαν» κατά την διάρκεια της πορείας ανάμεσα στους συγκεντρωμένους. Η αντιπολίτευση έκανε λόγο για επίδειξη αυταρχισμού συσχετίζοντας τα γεγονότα με τις επιδιώξεις του νομοσχεδίου.
Από την πλευρά του ο υπουργός Δημόσιας Τάξης Μιχάλης Χρυσοχοΐδης πυροδότησε την αντιπαράθεση αφού στην τοποθέτησή του υποστήριξε ότι η αστυνομία ήταν αυτή που δέχθηκε επίθεση με βόμβες μολότοφ και αντέδρασε προκειμένου να συλλάβει τους υπαίτιους. Μάλιστα τοποθετήθηκε με ιδιαίτερη ένταση υποστηρίζοντας ότι η αστυνομία θα μεριμνά εφεξής για την εφαρμογή των νόμων. Πάντως δεν απάντησε στα ερωτήματα που τέθηκαν από την αντιπολίτευση σχετικά με το γιατί απέναντι σε μία μεμονωμένη ενέργεια η αστυνομία αντέδρασε εκκενώνοντας όλη την πλατεία Συντάγματος όπου πραγματοποιούνταν η διαδήλωση κατά του νομοσχεδίου.
