ΟΙ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ – 15 έως 21 ΙΟΥΝΙΟY: ΑΝΗΣΥΧΗΤΙΚΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΛΟΓΩ ΤΟΥ COVID 19
Αισιοδοξία της κυβέρνησης για την πορεία της οικονομίας. Ανακοινώνει την πρόθεσή της να ενισχύσει το εφοπλιστικό κεφάλαιο μέσω των δημοσίων επενδύσεων. Για τις μικρές – οικογενειακές επιχειρήσεις όμως εγκρίνεται η δυνατότητα μικροδανείων και μάλιστα με περιοριστικούς όρους.
Του Γεράσιμου Λιβιτσάνου
Εικόνα έντονων αντιφάσεων παρουσίασε την εβδομάδα αυτή το Κοινοβούλιο. Κυριάρχησε το νομοσχέδιο για τις λεγόμενες «μικροπιστώσεις». Δηλαδή η θεσμοθέτηση ενός εργαλείου για την οικονομική ενίσχυση μέσω δανεισμού των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που στην Ελλάδα αποτελούν σημαντικό ποσοστό της λεγόμενης «επιχειρηματικότητας». Την ίδια στιγμή όμως που θεσπίζονταν σειρά περιορισμών ώστε οι επιχειρήσεις αυτές – σε σημαντικό βαθμό οικογενειακές – καταγράφθηκαν προθέσεις για γαλαντομία στην χρηματοδότηση κλάδων μεγάλων επιχειρήσεων όπως η ακτοπλοϊκή ναυτιλία και οι κατασκευαστικές εταιρίες. Μάλιστα μέσα από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Η δεύτερη αντίφαση που επισημάνθηκε ήταν πώς ενώ οι εκτιμήσεις του υπουργείου Οικονομικών για την οικονομία που παρατέθηκαν ήταν ιδιαίτερα αισιόδοξες δεν ίσχυσε το ίδιο και για την κατάσταση στα ασφαλιστικά ταμεία. Αντιθέτως οι επιπτώσεις της κρίσης στην κοινωνική ασφάλιση φαίνεται ότι είναι ήδη ορατές.
Προβλήματα στα ταμεία
Για το θέμα των ασφαλιστικών ταμείων η εικόνα που παρουσίασε στην Βουλή ο αρμόδιος υπουργός Γιάννης Βρούτσης, κάθε άλλο παρά θετική ήταν. Όπως παραδέχθηκε και ο ίδιος ο υπουργός Εργασίας μιλώντας την Επιτροπή Εποπτείας του Ασφαλιστικού Συστήματος του κοινοβουλίου «δεν περιγράφω μία ειδυλλιακή κατάσταση» σημειώνοντας ότι «δυστυχώς, στην πορεία των πραγμάτων η παρουσία του κορονοϊού ναι, θα δημιουργήσει προβλήματα όσον αφορά στα έσοδα του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας μας. Είναι μία πραγματικότητα. Κανείς δεν μπορεί να το αρνηθεί». Σύμφωνα με όσα δήλωσε ο υπουργός Εργασίας υπάρχει σοβαρό ζήτημα είσπραξης εισφορών. Χαρακτηριστικά είπε ότι «η αιφνίδια εμφάνιση της πανδημίας του COVID-19, θα έχει προφανώς δυσμενείς επιπτώσεις στα έσοδα των ασφαλιστικών εισφορών. Η αναστολή της δραστηριότητας για το μήνα Μάρτιο έως Ιούνιο πολλών επιχειρηματικών σημαντικών κλάδων της οικονομίας και αναμενόμενη οικονομική ύφεση, θα επιφέρει αναπόφευκτα μείωση στα έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές, τις οποίες θα κληθεί να καλύψει ο κρατικός προϋπολογισμός. Σύμφωνα με τα στοιχεία του e-ΕΦΚΑ, για το πρώτο τετράμηνο του 2020, έχει εισπραχθεί το 30,7% του ετήσιου στόχου των ασφαλιστικών εισφορών, σύμφωνα με τον εγκεκριμένο προϋπολογισμό του φορέα, ενώ παρακολουθούμε συνεχώς την πορεία των εσόδων του e-ΕΦΚΑ και ευελπιστούμε, ότι τα μέτρα επανεκκίνησης της οικονομίας και το αναπτυξιακό σχέδιο της κυβέρνησης σταδιακά και σταθερά οι απώλειες θα αποκατασταθούν». Με απλά λόγια το μέλλον των ασφαλιστικών ταμείων επαφίεται στην επιτυχία του προγράμματος ανάκαμψης που έχει εκπονήσει η ελληνική κυβέρνηση σε ένα καθεστώς όμως αξιοσημείωτης οικονομικής επισφάλειας. Ιδίως από την στιγμή που ακόμη δεν μπορεί να εκτιμηθεί το μέγεθος της κρίσης. Μάλιστα οι προβλέψεις για τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων – όπως επισημάνθηκε από την πλευρά της αντιπολίτευσης – εξαρτώνται κατά πολύ από τα επίπεδα της ανεργίας, που αναμένεται να αυξηθεί δραματικά, αλλά και από το ποσοστό της πλήρους απασχόλησης. Δηλαδή έναν ακόμη παράγοντα που μεγεθύνεται από την οικονομική κρίση.
Όλα στο Ταμείο Ανάκαμψης
Ενώ όμως η εικόνα ανησυχίας καταγράφεται για την κοινωνική ασφάλιση, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, δήλωσε αισιόδοξος για την γενικότερη πορεία της οικονομίας. Όπως τόνισε μιλώντας στην αρμόδια επιτροπή της Βουλή όπου συζητήθηκε το νομοσχέδιο για τις μικροπιστώσεις επισήμανε ότι η κυβέρνηση αναμένει εξελίξεις στο θέμα της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης. Εκτίμηση ότι το Ιούλιο θα υπάρξουν αποφάσεις των ευρωπαϊκών οργάνων (εννοώντας την Σύνοδο Κορυφής που θα γίνει στις Βρυξέλλες) για το Ταμείο Ανάκαμψης των 750 δις ευρώ επισημαίνοντας πως η ελληνική πλευρά είναι ήδη έτοιμη. Επισήμανε ότι πρόκειται για «δίκαιη η πρόταση γιατί κινείται σε κοινό δανεισμό με αμοιβαιοποίηση του χρέους. Γιατί κινείται στη λογική των επιδοτήσεων και όχι των δανείων. Γιατί είναι ευέλικτη γιατί η κάθε χώρα, έχοντας την ιδιοκτησία των πολιτικών να επιλέξει τα μέτρα που θα εφαρμόσει». Σημείωσε όμως παράλληλα για τα κονδύλια αυτά ότι «τζάμπα γεύμα δεν υπάρχει στην Ε.Ε. Θα υπάρξουν προϋποθέσεις. Το θέμα είναι να είναι οι ελάχιστες δυνατές».
Ναυτιλία – Κατασκευαστικές
Ενώ όμως η ελληνική οικονομία συνολικά θα βρίσκεται στην αναμονή, δύο πολύ συγκεκριμένοι κλάδοι της η ακτοπλοΐα και οι κατασκευές θα χρηματοδοτηθούν άμεσα. Αυτό προέκυψε από τις ενημερώσεις που έκαναν στις αρμόδιες κοινοβουλευτικές επιτροπές ο υπουργός Ναυτιλίας, Γιάννης Πλακιωτάκης και ο υπουργός Μεταφορών Κωνσταντίνος Καραμανλής του Αχιλλέα.
Όπως επισήμανε ο Γιάννης Πλακιωτάκης «με κρατικές ενισχύσεις 15 εκατομμυρίων ευρώ στην ακτοπλοΐα, διασφαλίσαμε και τη βιωσιμότητα των ακτοπλοϊκών εταιρειών». Τόνισε μάλιστα ότι «προφανώς και χρειάζεται στήριξη αυτός ο σημαντικός κλάδος της οικονομίας μας που διασφαλίζει την εδαφική συνέχεια μεταξύ της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας, αυτό κάναμε, αυτό κάνουμε και αυτό είμαστε αποφασισμένοι να το κάνουμε διότι πρώτα και πάνω απ’ όλα μας ενδιαφέρει η βιωσιμότητα των επιχειρήσεων». Επισήμανε πάντως ότι η βιωσιμότητα των επιχειρήσεων αποτελεί μέτρο στήριξης των εργαζομένων. Στην ίδια γραμμή πλεύσης κινήθηκε και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Αναφερόμενος στα έργα υποδομής τόνισε πως «τρία έργα είναι στην ουσία που υπολείπονται σε αυτή τη χώρα. Μιλάω για τα μεγάλα έργα, μην πάμε στα μικρά. Είναι το Πάτρα-Πύργος, είναι το βόρειο κομμάτι του Ε65 και είναι και ο ΒΟΑΚ (Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης). Αυτά τα τρία έργα θα τα δρομολογήσουμε. Αυτά τα τρία έργα θα πάρουν το χρόνο τους».
Μικροπιστώσεις
Όπως προαναφέραμε το νομοσχέδιο που απασχόλησε το κοινοβούλιο την εβδομάδα αυτή ήταν αυτό του υπουργείου Οικονομικών για τις μικροπιστώσεις. Δηλαδή την δυνατότητα δανεισμού μικρών επιχειρήσεων με πόσα που δεν θα υπερβαίνουν τις 25.000. Το νομοθέτημα αυτό βρίσκονταν σε καθεστώς επεξεργασίας και από την προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ως ένα χρηματοδοτικό εργαλείο. Πλην όμως η συνθήκες του Covid 19 – σύμφωνα με την κυβέρνηση- καθιστούν επιτακτική την εφαρμογή του. Για τα σχετικά προγράμματα πρόκειται να διατεθούν κοινοτικά κονδύλια ενώ η παροχή των δανείων θα γίνεται μέσω συμβουλευτικών εταιριών που θα συμβάλλουν στην εκπόνηση των επενδυτικών σχεδίων των επιχειρήσεων. Να σημειωθεί πάντως ότι πρόκειται για πρόγραμμα δανεισμού, δηλαδή προκαλεί σώρευση υποχρεώσεων αποπληρωμών στον κλάδο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που η δυνατότητες αποπληρωμής του δανεισμού του έχουν ιδιαίτερα πληγή από την οικονομική κρίση του 2008 – 2019. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο για την χορήγηση των δανείων δεν θα λαμβάνεται υπόψη ο τραπεζικός δανεισμός των μικρών επιχειρήσεων. Παρόλα αυτά σύμφωνα με τον υφυπουργό Οικονομικών Γιώργο Ζαββό θα υπάρχουν δικλείδες ασφαλείας για να αποφεύγονται οι «στρατηγικοί κακοπληρωτές». Την συνολική εποπτεία του προγράμματος θα έχει η Τράπεζα της Ελλάδας ως εποπτικός μηχανισμός του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Το κυβερνητικό νομοσχέδιο προκάλεσε ενστάσεις από την πλευρά της αντιπολίτευσης. Μία από τις βασικές ήταν ο αποκλεισμός των φορέων της Αλληλέγγυας Οικονομίας είτε από τις επιχειρήσεις που μπορούν να δανειστούν είτε προκειμένου αλληλέγγυες εταιρίες να λειτουργήσουν ως πάροχοι συμβουλών. Επίσης η απουσία θέσπισης συγκεκριμένων ορίων στα επιτόκια δανεισμού.
